Sposoby rozwiązywania konfliktów to kluczowy element skutecznej komunikacji i budowania relacji zarówno w życiu zawodowym, jak i osobistym. Niezależnie od tego, czy mamy do czynienia z sytuacją wymagającą współpracy, czy rywalizacji, umiejętność dopasowania odpowiedniej strategii działania jest nieoceniona. W artykule przedstawiamy pięć stylów rozwiązywania konfliktów według testu Thomasa-Kilmanna, które pomogą Ci lepiej zrozumieć mechanizmy zachowań w trudnych sytuacjach. Dowiesz się, jak świadomie wybierać styl najlepiej dopasowany do Twoich potrzeb i okoliczności, aby osiągnąć najlepsze możliwe rezultaty.
Obok umiejętności trafnej diagnozy źródła konfliktu, ważne jest również zastosowanie właściwego stylu rozwiązywania konfliktów. Badacze wyodrębnili pięć różnych stylów zachowania w sytuacjach konfliktowych. Te style wynikają z rywalizacji dwóch niezależnych motywacji, które kierują ludzkim zachowaniem. W pewnym uproszczeniu możemy powiedzieć, że psychologicznie te motywy to orientacja na cel i orientacja na relacje.
Orientacja na cel przekłada się na zachowania określane jako rywalizacyjne, powiązane z dążeniem do stawiania na swoim, nawet kosztem dobrych relacji z innymi. Orientacja na relacje będzie się cechować dążeniem do kooperacji i dbania o relacje, nawet kosztem swoich celów i potrzeb. Te dwie tendencje da się przedstawić na wykresie, gdzie oś pionowa wyraża orientacje na cel i tendencję do dbania o własne potrzeby, a oś pozioma orientacje na relacje i tendencję do dbania o potrzeby innych. Proporcje i nasilenie tych tendencji będzie określane mianem stylu rozwiązywania konfliktów – jest ich pięć.
Pięć stylów rozwiązywania konfliktów – które wybrać?
Unikanie– wycofanie, brak realizacji potrzeb i celów własnych i drugiej strony, często zupełne negowanie istnienia konfliktu.
Uleganie – realizacja potrzeb innych osób, kosztem własnych potrzeb;
Kompromis – każda ze stron coś zyskuje, ale rezygnuje z części własnych potrzeb
Rywalizacja – stawianie na swoim, potrzeby innych nie zostały uwzględnione
Współpraca– dbałość o interesy i relacje, dążenie do maksymalizacji interesu własnego i interesu partnera.
Po pierwsze, dzięki tej wiedzy możemy uniknąć błędu użycia niewłaściwego stylu. Każda z omówionych strategii ma zarówno swoje zalety, jak i wady w konkretnych okolicznościach.
Trudno mówić o istnieniu jednej strategii najlepszej w każdej sytuacji. Faktem jest jednak, że mamy swoje indywidualne preferencje co do stylu zachowania w sytuacji konfliktowej. Preferencje związane są z naszą osobowością oraz przekonaniami. Im silniejsza dana preferencja, tym większe ryzyko stosowania „ulubionego”, stylu w większości napotykanych sytuacji konfliktowych, zamiast stylu właściwego. Rozpoznanie własnego, preferowanego stylu pozwala obiektywnie ocenić swoje zachowanie, a wiedza o innych możliwościach pomaga skorygować swoje postępowanie.
Można obrazowo powiedzieć, że styl jest jak klucz. Zamek otworzymy najszybciej, kiedy użyjemy właściwego klucza. Znając różne style, możemy je wykorzystać do wyboru właściwej strategii działania. Właściwa znaczy dopasowanej do sytuacji i Twoich potrzeb. Jest to operowanie wszystkimi pięcioma stylami i płynnym przechodzeniu pomiędzy nimi.
Dwa najważniejsze czynniki, na których należy opierać decyzję wyborze stylu reakcji na konflikt to: znaczenie sprawy (jej waga) oraz znaczenie stosunków międzyludzkich. Dodatkowo należy uwzględnić czynnik czasu jaki mamy do dyspozycji w danej sytuacji – to na ile sprawa jest pilna, a na ile może poczekać.
Druga korzyść ze znajomości stylu to odkrycie osobistej preferencji. Preferencja oznacza, że istnieje ryzyko nadmiernego stosowania ulubionego stylu w sposób nieadekwatny. Zgodnie z zasadą – jeśli masz młotek, wszystko traktujesz jak gwóźdź. Korzyścią zatem będzie możliwość świadomego stosowania stylu oraz weryfikacji, czy sposób działania wynika z obiektywnych przesłanek, czy z nawyku, albo skłonności.
Trzecią korzyścią będzie większa łatwość w identyfikacji jaki styl w danej sytuacji stosuje druga strona i podjęcia w związku z tym dopasowanych do jej stylu kroków.
Podsumowując. Wiedza na temat różnych opcji rozwiązywania konfliktów podnosi świadomość sytuacyjną oraz zwiększa szansę na podejmowania lepszych decyzji, opartych o racjonalne podstawy. Jeżeli chcesz dowiedzieć się, jak skutecznie rozwiązywać konflikty i budować lepsze relacje w zespole, zapisz się na warsztaty: Efektywny konflikt. Poznaj praktyczne sposoby rozwiązywania konfliktów. Dzięki warsztatom nauczysz się świadomie wybierać strategię dopasowaną do każdej sytuacji i zyskać pewność w trudnych rozmowach.
👉 Sprawdź szczegóły i zapisz się już dziś: Warsztaty – Efektywny konflikt w zespole
Autor artykułu: Dariusz Wawrzeniecki specjalista, praktyk w obszarach: selekcja, rekrutacja, ocena i rozwój kadry menadżerskiej. Masz pytanie? Napisz: dariusz.wawrzeniecki@teampartners.pl
